STRAŻ MIEJSKA WROCŁAWIA – 29 LAT W SŁUŻBIE SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ (czytaj dalej)
Wraz z powrotem zasad demokratycznych w Polsce i przekazaniem władzom terenowym uprawnień w sferze porządku i bezpieczeństwa publicznego zostały one podzielone pomiędzy organy administracji rządowej i samorządowej. Bezpieczeństwo kojarzymy najczęściej ze sprawną i skutecznie działającą Policją. Niemniej w dużych aglomeracjach miejskich funkcję tę pełni również Straż Miejska. Wzorując się na rozwiązaniach zagranicznych, nowa formacja miała być przeznaczona do zajmowania się drobnymi naruszeniami porządku, zwłaszcza tych uciążliwych i kłopotliwych dla mieszkańców. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30/90 poz. 179) dała możliwość władzom gminnym powoływania formacji parapolicyjnych, zwanych Strażami Miejskimi
Czekając na zatwierdzenie statutu nowej formacji, władze Wrocławia powołały do życia organ interwencyjno-porządkowy, nazwany Miejską Służbę Interwencyjną. Stanowił on wydział Urzędu Miejskiego i podlegał bezpośrednio ówczesnemu wiceprezydentowi miasta Krzysztofowi Turkowskiemu. Do uprawnień Miejskiej Służby Interwencyjnej należało: kontrola i egzekwowanie przepisów porządkowych; sporządzanie wniosków do kolegiów za wykroczenia w sprawach: sanitarnych, estetyki obiektów użyteczności publicznej, porządku i czystości, parkowania samochodów itp. Początkowo zatrudnienie w Miejskiej Służby Interwencyjnej znalazło 19 osób, później liczba ta wzrosła do 22. Jej pracownicy chodzili ubrani po cywilnemu.
Straż Miejska Wrocławia została powołana 25 września 1991 r. przez Prezydenta Miasta Wrocławia. Prezydent Bogdan Zdrojewski nadał jej statut określający prawa i obowiązki, strukturę organizacyjną, wzór umundurowania itp. Utworzona w 1991 r. Straż Miejska stała się jednostką organizacyjną Gminy Wrocław, podporządkowaną bezpośrednio wiceprezydentowi Wrocławia.
Pierwsze umundurowane patrole wyruszyły na ulice miasta jeszcze we wrześniu. Mundury nowej formacji były wzorowane na uniformach straży pożarnej. Funkcjonariusze nosili czapki garnizonowe z otokami w barwach miasta i z herbem Wrocławia. Na lewej piersi również przypinany był herb Wrocławia. Na prawej piesi noszono prostokątną tabliczkę z numerem służbowym. Na lewym rękawie umieszczano naszywkę z napisem „Straż Miejska Wrocław”, a pod nią dystynkcję oznaczającą stopień służbowy strażnika. Na prawym rękawie naszyty był również herb miasta.
29 sierpnia 1997 r. uchwalona została ustawa o strażach gminnych. Od 2010 r. w całej Polsce 29 sierpnia obchodzony jest Dzień Straży Gminnej. Święto Straży Miejskiej Wrocławia obchodzone jest 25 września.
Pierwszym komendantem był Jerzy Laszczak. W 2000 roku jego następcą został Jarosław Łaganowski, który swoją funkcję pełnił do 2008 roku. Obecnym komendantem jest Zbigniew Słysz.
Już pod koniec 1992 r. pojawiły się plany wyposażenia Straży Miejskiej w konie. W 1995 r. rozpoczęło się szkolenie pierwszych funkcjonariuszy w jeździe konnej. W lipcu 1996 r. do Wrocławia dotarły cztery pięcioletnie wałachy– Sygnet, Ataman, Etat i Krater. Konie dla Straży Miejskiej ufundowało Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji do ochrony rozległych i podmokłych – niedostępnych dla samochodów – terenów wodonośnych miasta
Latem 1997 roku Wrocław nawiedziła powódź tysiąclecia. Od 7 lipca Straż Miejska Wrocławia prowadziła działania związane z monitorowaniem wałów oraz sprawdzaniem ich stanu technicznego. W czasie tego kataklizmu 150 strażników pracowało non stop, szczególnie na Biskupinie, Swojczycach, Kozanowie, Opatowicach i w Radwanicach. Przed wodą bronili również Ostrów Tumski. Straż Miejska współdziałała z Miejskim i Wojewódzkim Sztabem Przeciwpowodziowym. Krótkofalówkami przekazywano polecenia i składano meldunki o panującej sytuacji, dzięki czemu ciężarówki z piaskiem, workami i zaopatrzeniem mogły szybko przybyć w miejsca szczególnie zagrożone. Funkcjonariusze Straży uczestniczyli również w eskortowaniu konwojów z pomocą, ułatwiając im przejazd przez miasto. Gdy część miasta zalała woda, strażnicy w łodziach i pontonach, dostarczali najbardziej potrzebującym żywność. Pomagali także przy ewakuacji ludności z miejsc dotkniętych tragedią. Nadzorowali magazyn darów znajdujący się w cukrowni Klecina. Przed nadejściem drugiej fali wyposażeni w telefony komórkowe, radiostacje i pagery monitorowali stan nasiąkniętych wałów. Wspierani byli także przez 18 strażników miejskich z Gdańska.
Straż Miejska Wrocławia od 1999 r. obsługuje system monitoringu. Pierwsze cztery kamery, ukryte w stylizowanych lampach przymocowanych do narożnych kamienic zostały zamontowane w Rynku, piąta zaś na pl. Solnym. W następnych latach dozorem wizyjnym objęty został m. in. Ostrów Tumski. Obecnie jest to kilkaset kamer umiejscowionych w całym Wrocławiu.
Centrum Kierowania Straży Miejskiej zostało utworzone w kwietniu 2000 r. w siedzibie Straży Miejskiej Wrocławia w Sukiennicach. W 2003 r. przeniosło się ono do budynku Urzędu Miejskiego przy ul. Zapolskiej, tam też zaczęły stacjonować patrole interwencyjne działające w dyspozycji Centrum Kierowania. W Centrum Kierowania pod numerem alarmowym 986 – działającym od 2001 r.. Obecnie Centrum Kierowania i Monitoringu mieści się w budynku Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego UM przy ulicy Strzegomskiej 148
Straż Miejska Wrocławia otrzymała 29 sierpnia 2011 r. z rąk wiceprezydenta Wojciecha Adamskiego swój sztandar, będący wyróżnieniem i potwierdzeniem służebnej roli formacji wobec społeczności lokalnej. Ufundowany on został przez Radę Miejską Wrocławia. Widnieje na nim, na szkarłatnym tle hasło „W służbie społeczności lokalnej” wraz z orłem Straży Miejskiej. Na drugiej stronie, w czerwono-żółtych barwach miasta umieszczony jest herb Wrocławia wraz z napisem „Straż Miejska Wrocławia”.
22 maja 2014 r. na sesji Rady Miejskiej Wrocławia przyjęto uchwałę o utworzeniu 30 etatów strażniczych w związku z realizacją działań dotyczących kontroli gospodarki odpadami. Na tej podstawie utworzono Oddział Ochrony Środowiska Straży Miejskiej Wrocławia. Zajmuje się on działaniami mającymi ochronić przed zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza – przeciwdziałaniem powstawania w mieście smogu, poprzez kontrolę instalacji grzewczych w zakresie spalania odpadów i przestrzegania uchwały antysmogowej, ujawnianiem sprawców postawania dzikich wysypisk śmieci, ujawnianiem sprawców zrzutu nieczystości do kanalizacji burzowej i rowów melioracyjnych.
24 czerwca 2019 r. w dniu Święta Wrocławia, uruchomiono w Sukiennicach 12 (czyli w samym centrum Wrocłaiwa) nowy posterunek Straży Miejskiej Wrocławia – czynny przez 24 godziny na dobę. Na około 130 metrach kwadratowych powierzchni, znalazły się dwa pomieszczenia operacyjne wyposażone w sprzęt łączności, dostęp do systemu kamer monitoringu miejskiego oraz w sprzęt komputerowy.
10 października 2019 r. nastąpiło otwarcie nowej siedziby straży miejskiej przy ulicy Na Grobli 14/16 – składa się ona z dwóch budynków oraz dużego parkingu, także z miejscami dla osób niepełnosprawnych.
W budynku głównym w jego części zabytkowej, wyremontowanej i dostosowanej do potrzeb straży miejskiej – na około 1066 metrach kwadratowych powierzchni – mieści się Komenda Straży Miejskiej Wrocławia, Referat wykroczeń, Zespół oskarżycieli publicznych, Stanowisko do spraw kontroli i skarg, Zespół do spraw koordynacji programów prewencyjnych, Stanowisko do spraw bezpieczeństwa informacji, Stanowisko do spraw analiz i planowania, Sekcja informatyki i łączności, Zespół szkolenia i doskonalenia zawodowego, Księgowość, Referat organizacyjno – prawny i kadry, Inspektor BHP, Radca Prawny, Referat Logistyki.
W nowej części budynku, która już od września br. będzie adaptowana na potrzeby straży miejskiej, na około 2750 metrach kwadratowych powierzchni – znajdą swoją siedzibę strażnicy z Oddziału Patrolowego, Oddziału Interwencyjnego, magazyn mundurowy, magazyn depozytowy, archiwum zakładowe, szatnie. Umożliwi to przekazanie budynków mieszczących się przy ulicy Pautscha i ulicy Wysokiej – miastu.
Powstanie nowego posterunku w Sukiennicach, otwarcie nowej siedziby przy ulicy Na Grobli, wyposażenie strażników w nowoczesne radiowozy i sprzęt techniczny – to elementy wzmacniania ładu, porządku i poczucia bezpieczeństwa we Wrocławiu – jak deklarował Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk: „opracujemy i wdrożymy kilkuletni program działania i rozwoju Straży Miejskiej Wrocławia”.
